Pięć opowiadań ze świata najpiękniejszego literackiego archipelagu to próba uzupełnienia niektórych z luk przed i pomiędzy kolejnymi powieściowymi historiami składającymi się na cykl o Ziemiomorzu. Szukacz, będący w zasadzie z racji rozbudowanej konstrukcji bardziej nowelą niż opowiadaniem, przybliża genezę czarnoksięskiej szkoły na Roke, której początki obracają się wokół młodego Wydry tak jak skrzydła wrót szkoły obracają się wokół niepozornych zawiasów. Diament i Czarna Róża to historia wyboru między uczuciem a powołaniem. Najbardziej chyba dramatyczne Kości Ziemi dotykają młodości Ogiona, późniejszego nauczyciela Geda/Krogulca. Historia z Górskich Moczarów to znowóż czarnoksięskie dylematy, choć w nieco innym ujęciu niż w Diamencie... (mające miejsce w czasie arcyksiężnikowania Geda na Roke). Z kolei Ważka, kolejny dłuższy tekst w zbiorze, zarówno przez postać bohaterki jak i fabułę, wpasowuje się pomiędzy późniejsze tomy Ziemiomorza (a dokładnie po Tehanu). Przy okazji tych epizodów poznajemy różne niuanse rzeczywistości i historii Archipelagu (jak choćby obecność i nieobecność kobiet w czarnoksięskiej szkole), a nawet te teksty, które pozornie niewiele wnoszą do cyklu i wiedzy o jego świecie (Diament…) i (Historia...) , są udanymi migawkami, skłaniającymi do zadumy na przykład nad tym, że sam talent nie oznacza jeszcze przeznaczenia, kiedy nie ma woli by pójść za tym talentem. Ale to pierwsze, trzecie i piąte opowiadanie przesądzają o wartości zbioru, i to w nich, wewnątrz fabuł, najwięcej wplecionych jest zatrzymujących uwagę refleksji.
Zebraną w tym tomie kolekcję uzupełniają dwa opowiadania zamieszczone w zbiorze Wszystkie strony świata - to Magiczne słowo i Prawo imion. Geograficznie umiejscowione są w świecie Archipelagu, ale ich fabułki toczą się gdzieś na boku jego dziejów. Z kolei w fabularnym sąsiedztwie Tehanu mieści się przejmująca Córka Odrenu, drukowana po polsku tylko w "Nowej Fantastyce" 4/2017 r. O ile tamte dwa teksty to w zasadzie tylko ciekawostki, to Córka... jest jedną z najlepszych opowieści z Ziemiomorza. Na deser zostawiłem sobie lekturę Blasku ognia (też drukowanego tylko w "NF", 9/2019). Plasuje się on po Innym wietrze, więc sięgnę ponownie we właściwym czasie. W każdym razie piękno, prostota i niemal mitologiczny uniwersalizm przenikają te utwory w stopniu nie mniejszym, niż powieściowe odsłony cyklu o tym chyba najpiękniejszym z literackich światów.
Ode mnie: 5,5 / 6
Ursula K. Le Guin, Opowieści z Ziemiomorza (Tales from Earthsea); Tłum. Paulina Braiter-Ziemkiewicz. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2002.