Dwie wieże (E. L. Doctorow, "Big As Life")

Sześć lat po debiucie Doctorow, pracujący w wówczas jako redaktor w kilku kolejnych wydawnictwach, popełnił jedyną powieść science-fiction w swoim dorobku. "Big As Life" to studium społeczeństwa wobec kryzysu: oto w latach zimnej wojny w Nowym Jorku pojawiają się nie wiadomo skąd dwa człekokształtne giganty. Ich ruchy są niezauważalnie powolne, nie stanowią więc bezpośredniego zagrożenia, ale wobec niezwykłej sytuacji rząd USA powołuje sztab kryzysowy, który szybko rozrasta się wielką biurokratyczną machinę i zaczyna przejmować coraz większą władzę nad życiem mieszkańców miasta. Ciekawe jest też studium zagrożonej społeczności, której przedstawiciel już po zniszczeniu górujących nad miastem kolosów, stwierdza, że ich brak wywołuje poczucie straty, gdyż w międzyczasie wrosły w pejzaż miasta. Mimo słabości konstrukcyjnych (przede wszystkim dwójka mało przekonujących protagonistów - obaj wydają się raczej archetypami niż ludźmi z krwi i kości), powieść Doctorowa zaskakuje profetyzmem wobec wydarzeń 11 września 2001 roku, zarówno w charakterystycznym obrazie dwóch gigantów w Nowym Jorku, jak i w analizie ingerencji kryzysowej biurokracji w życie obywateli. Jako analiza społeczna zwiastuje zainteresowania autora, dla którego portret społeczeństwa amerykańskiego różnych epok stał się jednym z wiodących motywów w twórczości. Poza tym jest to jego pierwsza powieść osadzona w Nowym Jorku - mieście w którym spędził całe życie i w którym osadził fabułę większości swoich dzieł, stając się jednym z autorów kojarzonych najmocniej właśnie z tą metropolią.

Ale sam Doctorow nie był zadowolony z "Big As Life". Do śmierci odmawiał zgody na reedycję, ale podobno dlatego, że nosił się z zamiarem gruntownego przepisania jej na nowo (mówił o tym w wywiadzie w 1991 roku). Niestety nowa wersja nigdy nie powstała, a wskutek embarga na wznowienia książka pozostaje niemal nieznana. Egzemplarze wydania z 1966 roku osiągają na aukcjach bajońską cenę 300$.

(Informacje o "Big As Life" podaję za: Luke Epplin, Big As Life, "The Paris Review" (http://www.theparisreview.org/blog/2014/03/12/big-as-life/, dostęp: 05.08.2015)

---